|
Yazarken Yaptığımız Yanlışlar II
Bu yazımda güncel
konuşmada ya da yazmada yaptığımız bazı yanlışlara değinmek istiyorum:
Yanlış: Sarımsak
Doğru: Sarmısak
Yanlış: Sovan
Doğru: Soğan
Yanlış: Gazte,
gaste
Doğru: Gazete
Yanlış: herkez
Doğru: herkes
Yanlış: yanlız
Doğru: yalnız (yalın, yalınız yalnız...)
Yanlış: yalnış
Doğru: yanlış (yanılmak, yanılgı)
Yanlış: gurub
/ gurup
Doğru: grup. (Gurub sözcüğü Arapça'dan gelir ve akşam alacası,
güneşin batışı demektir. Grup ise Latin kökenli bir sözcüktür ve
dilimize Fransızca'dan girmiştir, küçük topluluk demektir.)
Yanlış: proğramı,
porgramı
Doğru: programı
Yanlış: bende
ordaydım.
Doğru: ben de oradaydım...
Yanlış: Bende
yanıtını verdim ki!
Doğru: Ben de yanıtını verdim... ('ki' yok..)
Olumsuz bir
tümcede kullanılabilir: 'Ama bu olmadı ki!; Ben onu görmedim
ki!; Öyle söylemedim ki!..'
Yer belirten
ya da iyelik durumlarında:
Yanlış: Orada
ki, burada ki, içeride ki, arkada ki, önde ki, içinde ki, dışında
ki, akşam ki, İstanbulda ki, Torontoda ki, Montrealde ki vb arkadaşlar....
Doğru: Oradaki, buradaki, içerideki, arkadaki, öndeki, içindeki,
dışındaki, akşamki, benimki, onunki, onlarınki, seninki, arkadaşınki,
İstanbul'daki, Toronto'daki, Montreal'deki... arkadaşlar... (yer
belirten durumlarda)
Bağlaçsa,
'ki' ayrı yazılır:
Öyle ki.., anladım ki.., öyle sersemletti ki...,
Özel adlara
ulanan ekler yukarıdan bir ayırma imiyle ayrılır:
Montreal'e, Montreal'de, Toronto'dan, Toronto'yu vb..
Barış'ı, Mustafa'ya, Mustafa'yla, Ceren'i gördüm.., Bizim Anadolu'yu
okuyorum... Devlet Demir Yolları'na yazdım.. Toronto Belediyesi'nin
etkinlikleri vb...
Türkçe'de arabaya
'gas' doldurulmaz, 'benzin' doldurulur.
Köken olarak
Türkçe olmayan ancak, Türkçe'de yaygın olarak kullanılan bazı sözcükler
inceltme imi alır:
Kâr (kazanç)
Rüzgâr (yel, esinti)
Kâğıt
Kâzım
Kâmil
Müjgân- bayan adı / kirpik
Bazı sözcüklerde
inceltme imi uzatma imi olarak kullanılır:
Râna
Kâfi (yeter)
Hâlâ, (süregelen bir durum)
Hala (babanın kızkardeşi, herhangi bir im almaz)
Kar (bir yağış biçimi, herhangi bir im almaz)
Bileşik sözcükler
bitişik yazılır:
alışveriş
ilkokul
ortaokul
kuşburnu: bir bitki (sözcüğün kuşla da, burunla da ilgisi yoktur,
benzetme yoluyla bir bitkiye ad olmuştur.)
uluslararası
Mart 2009
Önceki Yazılar:
Geri Dönme, Katkı Koyma ya da Siniper
Bir Kitap: Ana Sütüm Türkçe
Devlet Orunlarındaki Türkçe
Beynimizin Çapı, Dilimizin Çapı
Dil Devrimi'nin 80 Yılı, İngilizce'nin Sayrılığı
Yazarken Yaptığımız Yanlışlar
Boynumuzun Borcu
Eşanlamlı Sözcükleri Kullanmak
Dilin Varsıllığı mı?
Hoş Geldin Türkçe!
Dilde Yanlış Kullanım Örnekleri
Türkçesi varken
Ulusaldan Evrensele
Dog-Shop...
'Dilini Değiştirmelisin'
Dilin Varsıllaşması Kullanmakla Olur
Bırakmak, Dökmek
70. Dil Bayramı Buruk
İnternetin Dilimize Ettikleri
Türkçe Düşünebilmek
Dil Bir İletişim Aracı
|
